Een tafel die tot leven komt door het zonlicht
Designer Umut Yamac heeft het altijd leuk gevonden dat een object meerdere functies kan hebben. Met die gedachte ontwierp hij een tafel die tot leven komt door het zonlicht. Hij combineerde twee functies die nog nooit eerder zijn gecombineerd: een zonnewijzer en een buitentafel. Wat is het verhaal erachter en hoe werkt het? We spraken met Umut om alles te weten te komen over de nieuwe zonnewijzertafel.
Je haalt inspiratie uit de natuur voor allerlei projecten. Waarom?
Allemaal hebben ze iets interessants om een verbinding, interactie of beweging mee te creëren om op de een of andere manier producten tot leven te brengen; om ze te animeren. In het geval van de zonnewijzertafel gaat het om de interactie met het zonlicht, die hem tot leven brengt en het zo een minder statische tafel en object maakt.
Er is altijd een gedeelde aanpak om een dynamiek te creëren die op de een of andere manier op de gebruiker en de omgeving reageert. Als een object daar een actief ingrediënt in kan zijn, dan wordt dat voor mij super interessant.
Je werk is vaak gebaseerd op het imaginaire. Kun je ons daar meer over vertellen?
Het imaginaire in de zin dat de objecten misschien een ander verhaal suggereren dan wat je ziet! Het idee om een object te hebben dat een beetje speels is, voegt daar een andere belevingslaag aan toe. Ik denk dat het imaginaire daarmee verbonden is. In die zin dat je er op een emotioneel niveau jezelf mee kunt verbinden, maar je kunt er ook je eigen verbinding mee maken.
In het geval van de zonnewijzertafel geeft het je de ruimte om er je eigen eigendom van te maken en het persoonlijker te maken in hoe je tijd of momenten in je dag definieert. Dat persoonlijke aspect voldoet aan jouw verbeelding; het maakt het uniek. Ik hou van het idee dat een object een eigen leven leidt, dat wordt vervuld door de gebruiker zodra deze het gaat gebruiken.
Hoe ben je op het idee gekomen van de zonnewijzertafel?
Ik wilde naar manieren kijken om een functionele tafel te maken en het een extra functie te geven. Maar ik wilde het ook met het buitenleven, de omgeving, de elementen en in het bijzonder met de zon verbinden. Ik hou echt van het idee dat een object over het algemeen meerdere functies kan hebben. Het maakt het zinvoller, maar ook nuttiger als object en rechtvaardigt zijn bestaan. Het doet iets extra, iets nieuws.
Omdat het een buitentafel is, werkt het duidelijk heel goed met de zon. Een horizontale zonnewijzer is iets dat al lang bestaat. Dit geldt ook voor buitentafels. Maar een combinatie van beide is iets nieuws. Er zijn nu twee functies, maar op de een of andere manier passen ze heel goed samen. Het is een leuke manier om een verwijzing naar de tijd te hebben, terwijl je nog steeds de tafel kunt gebruiken.
Heb je tijdens het realiseren van dit idee enige problemen ondervonden?
Ik denk dat de reden dat dit niet eerder is gedaan, is omdat horizontale zonnewijzers heel specifiek zijn voor waar je jezelf in de wereld bevindt. Jouw breedtegraad, de wijzerplaat, de gnomons en de verticale elementen bevinden zich in verschillende hoeken. Ze zijn anders voor elke locatie ter wereld. Dat was de interessante uitdaging. Hoe kun je het laten werken voor verschillende locaties in de wereld? Op een manier dat uitdaging de drijfveer voor het design wordt en ik denk dat het echt iets interessants heeft gegenereerd, dat kan worden aangepast, afhankelijk van waar je jezelf in de wereld bevindt.
Hoe werkt de zonnewijzertafel?
De bovenste gnomon is instelbaar, afhankelijk van jouw breedtegraad, en zo heeft de tafel een hele reeks markeringen die betrekking hebben op verschillende delen van de wereld. Het is één ontwerp dat op meerdere plekken kan worden gebruikt.
Op de tafel zelf stellen de markeringen je in staat om jouw eigen notie van tijd te markeren. Met behulp van deze reeks wijzers kan de gebruiker zijn tafel aanpassen om specifieke momenten te markeren die belangrijk of relevant zijn voor hem, voor zijn leven of schema. Het gaat niet om tijd in de zin van 'de tijd bijhouden', want daar hebben we allemaal horloges of telefoons voor. Het gaat meer om tijd in de zin van verbinding met de buitenkant en momenten die belangrijk of zinvol zijn voor jou.
Hoe kunnen mensen de relevantie van de tafel zonder zon ervaren?
In West-Europa is het meestal niet echt zonnig, maar soms zijn er ook zonnige dagen. Het gebrek aan zon geeft op een bepaalde manier aan de zonnewijzertafel een slapend leven. Een slapend leven die kan exploderen of op elk moment tot leven kan komen, afhankelijk van wat er met het weer gebeurt.
Dit is dezelfde zorg bij een gewone zonnewijzer, is het niet? Elke zonnewijzer slaapt het grootste deel van de tijd, maar blijft steeds verbonden met zijn omgeving, wachtend om te worden geactiveerd. Net als de zonnewijzertafel staat een zonnewijzer klaar om op elk moment tot leven te komen.